تفاوت خلع‌ید و تصرف عدوانی، موضوعی بسیار مهم در حوزه قضایی است. به دلیل شباهت‌هایی که بین این دو مورد وجود دارد بسیاری از افراد را به اشتباه می‌اندازد. دعاوی مربوط به هرکدام از این موارد دارای قانون مشخص خود و مرجع ذی‌صلاح ذکرشده در آن می‌باشد که با دیگری متفاوت است. لازم به ذکر است که اغلب دعاوی شکل گرفته پیرامون این دو موضوع در حوزه املاک رخ می‌دهد. به عبارتی این اموال غیرمنقول هستند که چنین دعاوی را تشکیل می‌دهند. معمولا طرح و بررسی چنین دعاوی نیز در دادگاه محل وقوع ملک انجام می‌گیرد. همچنین باید این موضوع را مد نظر داشت که تمامی دعاوی مربوط به این حوزه در تخصص یک وکیل خلع ید دسته‌بندی می‌شود و باید به ایشان برای چنین پرونده‌هایی مراجعه کرد.
برای بررسی و تبیین تفاوت خلع‌ید و تصرف عدوانی، ابتدا می‌خواهیم به سراغ تعریفی از هر دو مفهوم برویم و پس از آن، تفاوت‌های موجود میان آن دو را با هم مقایسه می‌کنیم. اگر علاقه‌مند به دریافت اطلاعات در این زمینه هستید، توصیه می‌کنیم تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
خلع‌ید به چه معنایی است؟
در ابتدا به سراغ ارائه تعریفی از خلع‌ید می‌رویم. این واژه به معنای خارج یا حذف کردن شخصی است که به صورت غیرقانونی و غیرمجاز در دارایی یا ملک شخص دیگر تصرف کرده است. در واقع می‌توان بدین صورت اطلاق کرد که چنین حرکتی مصداق بارز تصرف غاصبانه در دارایی شخص دیگر است. علاوه بر این شخص غاصب اجازه استفاده از ملک را به شخص مالک نیز نمی‌دهد. حال شخص مالک برای رفع تصرف و دریافت دارایی خود باید به دادگستری و سایر مراجع ذی‌صلاح مراجعه نماید تا بتواند پس از تشکیل پرونده و مطرح کردن موضوع دعوا، اقدام به دریافت ملک یا دارایی خود نماید.
همانطور که مشاهده کردید این دعوی میان مالک اصلی دارایی ذکر شده و شخصی است که به صورت غاصبانه در دارایی او دخل و تصرف ایجاد کرده است. حال با این تفاسیر به سراغ بررسی تصرف عدوانی می‌رویم تا با مفهوم این مفهوم نیز آشنا شویم.
در مطلب خلع ید چیست به صورت مفصل در این مورد صحبت کردیم.
تصرف عدوانی به چه معنایی است؟
مفهوم دوم از مقایسه، تصرف عدوانی نام دارد که شباهت‌های زیادی به خلع‌ید دارد. البته که پیچیدگی موجود در این موضوع نسبت به سایر موضوعات مربوط به مالکیت، بسیار بیشتر است. تصرف عدوانی به معنای خارج کردن مال یا دارایی از تصرف مالک اصلی و واقعی یا مالک منافع که همان مستأجر است با استفاده از زور و غلبه می‌باشد.
برای اینکه بتوانیم تصرف عدوانی را ثابت کنیم، نیاز است شرایط زیر برقرار باشد:
سبق تصرف خواهان که به معنای این است ملک در گذشته در تصرف خواهان و مالکیت وی بوده است.
تصرف خوانده که به معنای این است در حال حاضر ملک مورد نظر در تصرف خوانده می‌باشد.
عدوانی بودن تصرف خوانده که به معنای تصرف خوانده بدون هیچگونه رضایت از خواهان و مرجع صالح است.
در صورتی که موارد فوق در یک دعوی تصرف عدوانی شکل بگیرد، می‌توان پرونده و موضوع فوق را در مراجع مورد نظر مطرح و آن را پیگیری کرد.
حال که با هر دو نوع دعوی آشنا شدیم، نیاز است تفاوت‌های موجود میان این دو را نیز بررسی کنیم تا با ماهیت هر دو به صورت کامل آشنا شویم.
شروع یک مشاوره با وکلای حرفه ای موکل یار
مشاوره حقوقی تضمینی متخصص پایه یک دادگستری ارائه مشاوره حقوقی تلفنی آنلاین و تضمینی در موکل یار
مشاوره تلفنی
پاسخگویی 8 صبح الی 8 شب
تنها با یک کلیک با ما تماس بگیرید !
تفاوت خلع‌ید و تصرف عدوانی
اگر بخواهیم تمام جنبه‌های موجود میان این دو دعوی را بررسی کنیم، تفاوت خلع‌ید و تصرف عدوانی در ۸ مورد قابل بررسی است. در ادامه این ۸ مورد به صورت کامل بیان می‌شود:
۱) در دعوی تصرف عدوانی تنها می‌توان آن دسته از اموالی را مطرح کرد که غیر منقول هستند؛ به عبارتی برای آن دسته از اموالی که منقول هستند مانند خودرو، چنین دعوی را نمی‌توان عنوان کرد. برخلاف تصرف عدوانی، در خلع‌ید اما می‌توان علاوه بر اموال غیر منقول، برای اموال منقول نیز دعوی را مطرح کرد.
۲) برای بررسی دعوی تصرف عدوانی، می‌توان خارج از نوبت به آن رسیدگی کرد اما برای دعوای خلع‌ید نیاز به دریافت نوبت و طی کردن تشریفات مربوط به دادرسی است.
۳) برای اینکه بتوانیم تصرف عدوانی کیفری را ثابت کنیم، باید ابتدا سوء نیت شخص مورد نظر ثابت شود. این مورد برای دعوی خلع‌ید وجود ندارد و تنها در صورت تصرف غیرقانونی و به صورت غاصبانه، موضوع ثابت می‌شود. در واقع تنها این تصرف غاصبانه خود می‌تواند ملاک برای صدور حکم و اجراییه باشد.
۴) در تصرف عدوانی کیفری، ممکن است در صورت ثابت شدن جرم، شخص مورد نظر به مدت مشخص که از یک ماه تا یک سال است به زندان محکوم شود. این موضوع برای خلع‌ید متفاوت بوده و شخص غاصب به حبس یا مجازات محکوم نمی‌شود؛ بلکه اجراییات عملی شده و حکم مورد نظر که توسط مرجع صادر شده، اجرا می‌شود.
۵) در دعوی تصرف عدوانی به تشریفات اجرا و قطعیت حکم نیازی نمی‌باشد و بلافاصله پس از صدور حکم، اجرا خواهد شد. این موضوع برای خلع‌ید متفاوت بوده و باید پس از انجام شدن تشریفات مربوط به دادرسی، منتظر حکم قطعی دادگاه بود تا بتوان پس از آن حکم مربوطه را اجرا کرد.
۶) دعاوی مربوط به تصرف عدوانی غیر مالی هستند و هزینه دادرسی آن‌ها مانند دیگر دعاوی مربوط به موضوعات غیر مالی است اما دعوای مربوط به خلع‌ید به دلیل مربوط بودن به موضوعات مالی، متناسب با قیمت ملک مورد نظر تعیین و ابلاغ می‌گردد.
۷) تصرف عدوانی به دو صورت کیفری و حقوقی در مراجع ذی‌صلاح قابل عنوان است. در طرف مقابل خلع‌ید اما یک نوع دعوی حقوقی بوده و نمی‌توان آن را در حیطه کیفری در دادگاه‌های مورد نظر بررسی کرد.
۸) در تصرف عدوانی، موضوع سبق تصرف خواهان مورد بررسی قرار می‌گیرد اما در دعوی خلع‌ید، این موضوع مورد بررسی قرار نگرفته و تنها مالکیت فرد برای ارائه چنین دادخواستی کفایت می‌کند.
لازم به ذکر است که موارد فوق جهت اطلاعات بیشتر عنوان شده است. برای انجام این کار و ارائه دادخواست می‌توانید از یک وکیل خبره و کاربلد در این زمینه استفاده نمایید تا علاوه بر مطرح شدن موضوع به شکل صحیح، احتمال کسب پیروزی در زمینه مطروحه نیز افزایش پیدا کند. همچنین شما می‌توانید سایر مقالات موجود در بلاگ را مشاهده و اطلاعات خود را در زمینه‌های مختلف افزایش دهید.