طلاق ایرانیان خارج از کشور یکی از کارهایی است که یک وکیل طلاق در ایران باید به صورت حرفه‌ای انجام دهد. از آنجایی که زوج یا زوجه یا هر دو ممکن است در ایران حضور نداشته باشند، عملا انجام کل رویه طلاق باید توسط یک وکیل حرفه‌ای صورت بپذیرد و در صورتی که بحث دریافت مهریه و ثبت طلاق به میان بیاید، انجام این کار باید با یک روند مشخص و برنامه‌ریزی شده انجام شده تا موکلان بتوانند به خواسته خود برسند.
در این مطلب به صورت کالم در مورد طلاق و جدایی ایرانیان مقیم خارج از کشور صحبت کردیم و می‌خواهیم ببینیم که روند انجام کار به چه صورت است.
قوانین طلاق ایرانیان مقیم خارج
باتوجه به اینکه روابط عاطفی افراد به یک کشور و مکان خاص مربوط نمی‌باشد و افراد می‌توانند به کشورهای دیگر نیز مهاجرت کنند، ممکن است این موضوع پیش بیاید که زندگی مشترک آن‌ها به اتمام برسد و درخواست طلاق از یکدیگر را داشته باشند. طلاق مربوط به قوانین متبوع کشور موجود است و اگر زوجین قصد داشته باشند از یکدیگر جدا شوند، باید بر اساس قوانین موجود در کشور مورد نظر اقدام کنند. البته اگر زوجین هر دو ایرانی بوده اما ساکن خارج از کشور باشند، قوانین عنوان می‌کند که دادگاه ایران باید درباره طلاق آن‌ها اظهار نظر کند. در این رابطه ماده ۱۵ قانون حمایت از خانواده می‌گوید:
هرگاه ایرانیان مقیم خارج از کشور امور و دعاوی خانوادگی خود را در محاکم و مراجع صلاحیتدار محل اقامت خویش مطرح کنند، احکام این محاکم یا مراجع در ایران اجراء نمی‌شود مگر آنکه دادگاه صلاحیتدار ایرانی این احکام را بررسی و حکم تنفیذی صادر کند.
البته شرط این موضوع، معتبر بودن دادگاه خارجی است که باید به مقبولیت دادگاه داخلی برسد.
این موضوع حالت‌های دیگر نیز دارد. به عنوان مثال اگر یکی از زوجین ایرانی و طرف مقابل از کشور دیگری باشد، بر اساس ماده ۱۴ قانون حمایت از خانواده دادگاه مقیم ایران برای این اظهار نظر معتبر است. حالت دیگری نیز ممکن است رخ دهد و آن زوجین ایرانی که مقیم خارج هستند اما به صورت موقت در ایران ساکنند. در صورت طلاق در شرایط فوق، دادگاه محل سکونت که در ایران است به عنوان مرجع صالح انتخاب می‌شود.
البته باید در نظر داشته باشید که 2 تبصره در ماده 15 نیز قرارداده شده است و امکان ثبت طلاق در کنسولگری‌های ایران را داده است که در ادامه به این دو تبصره اشاره کردیم.
تبصره 1 می‌گوید:
ثبت طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور در کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران به درخواست کتبی زوجین یا زوج با ارائه گواهی اجرای صیغه طلاق توسط اشخاص صلاحیتدار که با پیشنهاد وزارت امور خارجه و تصویب رئیس قوه قضائیه به کنسولگری‌ها معرفی می‌شوند امکان‌پذیر است. ثبت طلاق رجعی منوط به انقضای عده است.
تبصره 2 می‌گوید:
در طلاق بائن نیز زوجه می‌تواند طلاق خود را با درخواست کتبی و ارائه گواهی اجرای صیغه طلاق توسط اشخاص صلاحیتدار فوق در کنسولگری ثبت نماید.
مراحل طلاق توافقی ایرانیان خارج از کشور
برای اینکه زوجی ایرانی در خارج از کشور بتوانند از یکدیگر طلاق بگیرند، باید مراحلی را طی کنند.
در حالت نخست، توصیه می‌شود زن و شوهری که ایرانی هستند و قصد دارند از یکدیگر به صورت توافقی طلاق بگیرند، به سفارت یا کنسولگری ایران در خارج از کشور مراجعه کنند. البته این روش به صورت غیرحضوری نیز میسر می‌باشد و افراد می‌توانند با استفاده از وکیل این کار را ادامه دهند و تنها برای ثبت طلاق به صورت رسمی مراجعه کنند.
در حالت دوم، شرایط بدین صورت است که زن مقیم خارج است و مرد نیز مقیم خارج یا ایران است اما با طلاق موافق نیست. در این حالت زن می‌تواند با ارسال وکالت در طلاق برای شخصی در ایران به عنوان وکیل از موارد دوازده‌گانه شروط ضمن عقد یا عسر و حرج استفاده کرده و به صورت یکطرفه از جانب خود از مرد جدا شود. البته در این حالت زن می‌تواند در دادگاه خارج از ایران نیز تقاضای خود را ثبت کند. در این موارد یک وکیل طلاق عسر و حرج می‌تواند به شما در این مورد کمک کند.
تنها نکته‌ی مهم این بخش این است که باید دادگاه خارجی معتبر باشد و قوانین ایران در آن رعایت شود. در صورتی که دادگاه خارجی معتبر نباشد و قوانین ایران در آن پیاده نشود دوباره باید برای دریافت طلاق به دادگاه ایران مراجعه شود.
در حالت سوم، روندی رخ می‌دهد که در آن شوهر مقیم خارج از کشور است و قصد دارد از زن خود جدا شود اما زن که مقیم ایران یا خارج از کشور است با این موضوع موافق نیست. در این حالت و با استناد به قوانین موجود در ایران، حق طلاق با مرد است. بنابراین مرد می‌تواند با ارسال وکالت طلاق به کشور یا وکیل خود، این درخواست را ثبت کند. البته بر اساس ماده ۱۵ قانون حمایت از خانواده، این شخص می‌تواند درخواست طلاق خود را به سفارت ایران نیز ارسال کند اما به دلیل یکطرفه بودن این طلاق، ممکن است مشکلاتی به وجود بیاید.
در این شرایط یک وکیل طلاق زن ناشزه می‌تواند تمامی پیگیری‌های لازم را از دادگاه‌های ایران داشته باشد و حکم لازم را از دادگاه کسب نماید.
به عنوان یک نکته مهم در نظر داشته باشید که هر یک از زوجین که بخواهد وکالت طلاق را به نام یکی از وکیلان حاضر در کشور ایران بدهد تا آن وکیل تمامی کارهای مربوط به طلاق را از طرف ایشان در ایران پیگیری کند، باید به سامانه میخک مراجعه کرده و به صورت آنلاین این کار را انجام دهد.
مرد و زن باید وکیل‌های متفاوتی را انتخاب کنند و استفاده از یک وکیل یکسان هم برای زن و هم برای مرد، مجاز نیست.
توافقات طلاق توافقی برای ایرانیان مقیم خارج از کشور
یکی از مهم‌ترین مواردی که در طلاق از آن صحبت می‌شود، مواردی نظیر مهریه، حضانت، نفقه و … است. در طلاق از نوع توافقی، نیاز به اجرای مهریه نیست و طرفین با صحبت و توافق این موضوع را بین خود حل و فصل می‌کنند. این موضوع برای زوجین مقیم خارج از کشور نیز صدق می‌کند و با توافق بین آن دو، این موضوع نیز حل و فصل می‌شود.
البته اگر زوجین در این رابطه به توافق نرسند نیز می‌توانند از یک راهکار دیگر استفاده کنند. در این حالت زن با مراجعه به اداره ثبت یا دادگاه خانواده نسبت به دریافت مهریه و دیگر موارد مانند حضانت و نفقه خود اقدام کند.
البته شرایط دیگری نیز وجود دارد. به عنوان مثال اگر مهریه زن قابل پرداخت توسط همسر نباشد یا اموال خاصی از وی در ایران نباشد، باید این موضوع در دادگاه بررسی شود. لازم به ذکر است که در طلاق توافقی تمام موارد به صورت مذاکره بین زوجین باید حل و فصل شود و نیاز به اقدامات قانونی از جانب دادگاه یا سایر مراجع قضایی نمی‌باشد مگر اینکه توافقی بین مرد و زن حاصل نشود. در این حالت دادگاه در مورد این موارد طبق قانون حکم خواهد داد.
به طور کلی زوجین باید تصمیم بگیرند که مهریه و نفقه باید به صورت کامل به زن ارائه شود یا خیر. همچنین ممکن است در این حالت بخشی از آن دریافت و مابقی مورد بخشش قرار گیرد. در صورت داشتن فرزند نیز زوجین باید با یکدیگر توافق کنند که حضانت او به عهده پدر است یا مادر. در چنین حالتی دادگاه به هر تصمیمی که از جانب زوجین اخذ شود، احترام می‌گذارد.
طلاق یکطرفه ایرانیان خارج از کشور
همانطور که پیشتر نیز عنوان شد، در طلاق یکطرفه که از جمله پیچیده‌ترین نوع طلاق برای ایرانیان خارج از کشور است، شرایط خاصی وجود دارد. این شرایط خاص نیاز به زمان و انرژی مناسبی است تا موضوع به شکل کاملی برطرف شود. در این مورد ۲ حالت کلی به‌وجود می‌آید. در حالت نخست زن موافق طلاق است و درخواست می‌دهد اما مرد قبول نمی‌کند. در حالت دوم نیز مرد درخواست طلاق می‌دهد اما زن قبول نمی‌کند. در ادامه با هرکدام از این موارد آشنا می‌شویم.
اگر زوجه(زن) درخواست طلاق داشته باشد
در حالت نخست، زن درخواست طلاق می‌کند اما مرد مخالف است. در چنین حالت زن باید به سایت میخک مراجعه کرده و یک وکالت‌نامه طلاق تنظیم کند. پس از انجام این کار باید با یک وکیل طلاق خبره در این زمینه صحبت کرده تا بتواند دلایل و اسناد لازم را که جزء شروط دوازده‌گانه ضمن عقد یا عسر و حرج است، تنظیم و به دادگاه خانواده ارائه کند.
اگر زوج(مرد) درخواست طلاق داشته باشد
در حالت دیگر، طلاق به شکلی است که مرد درخواست می‌دهد اما زن آن را قبول نمی‌کند. در این حالت مرد باید وکالت‌نامه طلاق را تنظیم و آن را برای وکیل خود در ایران ارسال کند. سپس، باید مرد با وکیل خود صحبت کرده و دلایل و اسناد خود را ارائه کند. پس از آن دادخواست طلاق از جانب وکیل برای وی تنظیم شده و پیگیری‌های لازم از جانب او انجام می‌شود. پس از انجام این کار، پیگیری طلاق و دریافت حکم به عهده وکیل است.
مدارک مورد نیاز برای ثبت طلاق در خارج از کشور
برای اینکه یک زوج ایرانی در خارج از کشور بتوانند از یکدیگر جدا شوند و طلاق بگیرند، نیاز است مدارکی را در این زمینه ارائه کنند. این مدارک باید به سفارت ارائه شود تا بدست افراد واجد در این زمینه برسد. در ادامه به این مدارک اشاره‌ای خواهیم داشت:
- اصل شناسنامه مرد و زن.
- برگه مربوط به جاری‌شدن صیغه شرعی طلاق که مورد تایید سفارت است. این برگه باید به همراه کپی از سند طلاق شرعی ارائه شود.
- چهار قطعه عکس پرسنلی که در ابعاد ۴*۳ تهیه شده و پشت‌نویسی شده است. لازم به ذکر است که عکس زن باید با حجاب کامل باشد.
- اصل حکم طلاق که در دادگاه کشور محل سکونت ارائه شده است. همچنین ترجمه فارسی و روان آن نیز الزامیست.
- اصل سند ازدواج مربوط به زوجین که همراه کپی باید ارائه شود.
مهریه ایرانیان مقیم خارج
بحث مهریه در زمان طلاق ایرانیان در خارج از کشور، یکی از پر چالش‌ترین مسائلی است که یک وکیل طلاق باید در این دست از پرونده‌ها آن را حل نماید. اجازه دهید که به صورت خیلی ساده در مورد این قضیه صحبت کنیم.
اگر طلاق از نوع توافقی باشد، قبل از اینکه دادگاه حکم طلاق را بدهد، مباحث مربوط به مهریه، حضانت، نفقه و … قبلا حل و فصل شده و دادگاه با بررسی مستندات ارایه شده توسط وکیل، رای به طلاق زوج و زوجه خواهد داد.
ولی اگر طلاق از نوع توافقی نباشد و به درخواست یکی از زوجین باشد، قضیه فرق می‌کند.
اگر زوج (مرد) درخواست طلاق داده باشد، دادگاه از وی در مورد تعیین و تکلیف مهریه سوال خواهد کرد و مرد باید در این بخش نسبت به پرداخت مهریه به زن اقدام کند مگر اینکه زن اعلام کند که قبلا مهریه خود را دریافت کرده و یا مهریه را خواهد بخشید.
اگر زوجه (زن) درخواست طلاق داشته باشد، دادگاه در مورد وضع مهریه از زن سوال خواهد پرسید. اگر زن مهریه خود را ببخشد، دادگاه به روال عادی خود ادامه پیدا خواهد کرد. در غیر این صورت دادگاه مرد را مکلف خواهد کرد که مهریه را به زن پرداخت کند.
چالشی که در این بخش پیش می‌آید این است که اگر مرد در خارج از کشور باشد و اموالی در ایران نداشته باشد، عملا دادگاه نمی‌تواند اموال این شخص را به نفع زن دریافت کرده و بحث دریافت مهریه با مشکل روبه‌رو خواهد بود که در این وکیل طلاق حرفه‌ای ورود پیدا کرده و با ارایه مستندات مختلف سعی خواهد کرد تا مهریه زن را از مرد بگیرد.
در این مورد بهتر است از مشاوره با دفتر وکالت خلیل جمعه زاده از طریق واتساپ یا تلگرام استفاده کرده و سعی می‌کنیم در اسرع وقت بهترین راه را برای شما یافته و اجرا کنیم.
طلاق غیابی خارج از کشور
در صورتی که زوج یا زوجه درخواست طلاق دهند ولی طرف مقابل در دسترس نباشد و اصطلاحا مفقود الاثر باشد، طلاق به صورت غیابی انجام خواهد شد.
در یکی از پرونده‌هایی که اخیرا کارهای مربوط به طلاق آن را انجام داده‌ایم، خانمی 38 ساله از طریق چت در واتساپ به ما گفت که 5 سال پیش به همراه همسرشان برای مهاجرت به کشور کانادا و اقامت در این کشور از ایران خارج شدند و بعد از اینکه مدتی از اقامتشان در کانادا گذشته بود، شوهر ایشان منزل را ترک کرده و دیگر به منزل مراجعه نکرده‌اند.
حال این خانم از ما درخواست داشتند که طلاق ایشان را از همسرشان گرفته و به صورت رسمی در ایران ثبت کنیم تا ایشان بتوانند مجددا ازدواج کنند.
از آن جایی که در این دست از پرونده‌ها نیاز است که موکل در ایران از ادارات مختلف استعلامات متفاوتی را بگیرد، یک وکیل طلاق غیابی را از طریق سامانه میخک انتخاب کرده و کارهای مربوط به طلاق باید از سمت ایشان انجام شود.
ثبت طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور
برای ثبت طلاق در خارج از کشور، باید اقداماتی در این راستا انجام شود. ثبت طلاق منوط به انجام کارهای ابتدایی و رای دادگاه به طلاق زوجین است و پس از آن فرآیند ثبت انجام می‌شود. برای این کار باید ابتدا تقاضای زوجین در سامانه میخک ثبت و مدارک لازم در آن بارگذاری شود. در این زمینه برخی از نکات وجود دارد که توصیه می‌شود به دقت آن ها را بررسی نمایید تا دچار مشکل نشوید.
زوجین برای انجام این کار، باید یک تاریخ را برای حضور در سفارت مشخص و اوراق مربوط به آن را امضا کنند. البته قبل از انجام این کار باید مدارک در سامانه میخک بارگذاری و ثبت شود و سپس این تاریخ اخذ شود.
این دفاتر و اوراق در کنسولگری یا سفارت وجود دارد و زوجین باید به صورت حضوری آن‌ها را امضا کنند. البته برای انجام این کار باید زوجین یا وکلای آن‌ها حضور داشته باشند تا طلاق به صورت رسمی ثبت شود.
برای اینکه طلاق بین زوجین ثبت شود، باید مدت زمان ۳ ماه و ۱۰ روز از زمان جاری‌شدن طلاق شرعی و تایید عدم رجوع گذشته باشد. البته باید این موضوع همراه با مدارک مورد نیاز باشد و زوجین با داشتن آن‌ها به سفارت محل زندگی خود مراجعه نمایند.
لازم به ذکر است که گواهی مربوط به مراکز اسلامی که داخل و خارج از کشور هستند و عناوینی مانند صیغه‌نامه شرعی، گواهی طلاق شرعی و … را دارند در کنسولگری‌های ایران برای ثبت طلاق معتبر نمی‌باشند و این موارد پذیرفته نیست. بنابراین توصیه می‌شود به هیچ وجه این موارد را برای ثبت طلاق خود تهیه نکنید.