خیانت در امانت پول یکی از ظریف‌ترین و با جزییات ترین پرونده‌های خیانت در امانت است که در حوزه وظایف یک وکیل خیانت در امانت دسته‌بندی می‌شود. از آنجایی که در تعداد زیادی از این پرونده‌ها، کسی که از وی شکایت شده ادعا می‌کند که پول را به صورت قرض دریافت کرده است و یا حتی می‌گوید چنین پولی را دریافت نکرده است، وجود یک وکیل با سابقه می‌تواند پرونده شما را با سرعت بیشتری به نتیجه برساند.
در این مطلب به صورت مفصل در مورد موضوع خیانت در امانت پول صحبت خواهیم کرد.
خیانت در امانت پول به چه معنی است؟
خیانت در امانت پول از جمله جرم‌هایی است که در زیرمجموعه خیانت در امانت قرار می‌گیرد. این جرم در حال حاضر در بسیاری از امور رایج است و افراد زیادی با آن رو به رو می‌شوند. حتی هم‌اکنون نیز در دادگاه و مراجع قضایی پرونده‌های زیادی مبنی بر خیانت در امانت پول وجود دارد.
در ابتدا می‌خواهیم تعریفی از این جرم بیاوریم. خیانت در امانت پول دارای مفهومی ساده و در عین حال رایج می‌باشد. اگر پولی را نزد شخصی به امانت بگذاریم و برای آن مدت زمان تعیین کنیم. پس از این مدت زمان نسبت به پس گرفتن پول اقدام نماییم اما شخص مورد نظر از ارائه پول خودداری کند، خیانت در امانت پول رخ می‌دهد.
اگر نگاهی به جامعه کنونی بیندازیم به خوبی متوجه می‌شویم که در حال حاضر بسیاری از افراد درگیر چنین موضوعی هستند و این جرم به کرات در بین افراد اتفاق می‌افتد. بنابراین بسیار مهم است که با مفهوم، راه‌های جلوگیری از آن و مرجع رسیدگی به آن آشنا شویم.
خیانت در امانت پول دارای ۳ رکن می‌باشد که ملاحظه و بررسی آنها می‌تواند بسیار راهگشا باشد:
۱) نخستین مورد، رکن قانونی است. در ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی این موضوع مطرح شده و میزان مجازات شخصی که به مال امانی که برای شخص دیگری است، آسیب وارد می‌کند و این موضوع خود مصداق خیانت در امانت است، تعیین شده است.
۲) رکن بعدی، مادی است. این رکن خود به چند دسته تقسیم می‌شود.
۲-۱) نخستین مورد از رکن مادی، استعمال است. اگر شخصی مال یا پول شخص دیگری که به صورت امانت به او تحویل داده است را مصرف کند، شخص مالک به صورت قانونی می‌تواند از این شخص شکایت کند.
۲-۲) مورد دوم، تصاحب است. در این حالت نیز شخصی که پول را دریافت کرده است اگر به نحوی رفتار کند که انگار خود صاحب مال است، در چنین شرایطی نیز مرتکب جرم شده و شخص مالک می‌تواند اعاده حیثیت کند.
۲-۳) مورد سوم، اتلاف است. در این حالت شخص دریافت کننده پول، مال شخص را از بین برده و یا آن را تلف می‌کند. در چنین حالتی بخش یا کل پول از بین می‌رود که خود مصداق خیانت در امانت پول به شمار می‌آید.
۲-۴) سرانجام آخرین مصداق از رکن مادی، مفقود شدن می‌باشد که در آن شخص دریافت کننده پول، این دارایی را مفقود کرده و دسترسی به آن را سلب می‌نماید. در چنین حالتی نیز مالک می‌تواند از طریق قانون شکایت کرده و برای شخص مفقود کننده، جرم‌انگاری نماید.
۳) سرانجام آخرین رکن آن سوء نیت عام یا خاص است. در حالت عام، یعنی فرد از عمد این کار را انجام داده است و در حالت بیهوشی، مستی، خواب یا شرایط به این شکل نبوده است و سوءنیت به صورت واضح و مشخص است. سوءنیت خاص به این معنی است که اگر امین عمدا ولی به قصد سود رساندن به مالک، مرتکب عمل فیزیکی خیانت در امانت شده باشد، نمی‌توان وی را به این جرم متهم کرد.
مثلا فرض کنید که شخصی مقدار میوه را به امین سپرده باشد و برای بازپسگیری آن مراجعت نکرده باشد و امین به دلیل امکان فاسد شدن میوه‌ها آنها را مصرف کرده باشد و یا آنها را به فروش رسانده باشد و قیمت آن را برای مالک نگه داشته باشد، مرتکب جرم خیانت در امانت نشده است.
به عنوان یک نکته بسیار مهم در نظر داشته باشید که گرفتن رسید از شخصی که پول خود را به آن می‌دهیم، یکی از محکم‌ترین مدارکی است که می‌توانیم برای اثبات ادعای خود به دادگاه ارایه دهیم. اگر در هنگام دریافت رسید شاهدهایی نیز وجود داشته باشند و آن شاهدها بر روی رسید امضا یا اثر انگشت خود را گذاشته باشند، دادگاه با سرعت بیشتری به نفع شما رای خواهد داد.
مرجع رسیدگی به خیانت در امانت پول
همانطور که پیشتر نیز عنوان شد خیانت در امانت پول جرم بوده و این جرم در مرجع ذی‌صلاح پیگیری خواهد شد. بر اساس عملی که انجام شده این جرم دارای مجازات مختلفی خواهد بود. اگر بخواهیم جامعیت این موضوع را در نظر بگیریم باید عنوان کنیم که چنین جرمی بالغ بر ۶ ماه الی ۳ سال حبس در زندان را دارد که البته بعد از تصویب قانون کاهش حبس در سال 1399 به 3 ماه الی 18 ماه کاهش پیدا کرده است.
خیانت در امانت پول مانند بسیاری از دعاوی کیفری دیگر در مراجع قضایی پیگیری می‌شود و افراد می‌توانند از چنین مراجعی آن را پیگیری کنند. در واقع افرادی که دچار چنین موضوعی شدند می‌توانند متن شکوائیه را تنظیم و آن را به مراجع مورد نظر ارائه کنند. لازم به ذکر است که در حال حاضر با ایجاد دفاتر قضایی، ارائه چنین درخواست‌های بسیار آسان شده است و افراد می‌توانند بدون مراجعه به دادگاه، اقدام به تنظیم درخواست خود کنند و با صرفه‌جویی در زمان، در بازه زمانی زودتر، پرونده‌ی خود را در جریان بررسی قرار دهند.
افرادی که به این مشکل دچار شده‌اند، می‌توانند از طریق اخذ وکیل خیانت در امانت که به صورت تخصصی روی موضوع خیانت در امانت پول کار می‌کنند، به شکل هدفمند و مناسبی از یک شخص متخصص و حرفه‌ای در زمینه تنظیم پرونده و شکوایه خود کمک بگیرند. بدون شک استفاده از چنین شخصی باعث می‌شود پرونده با سرعت بیشتری در جریان باشد و شکوائیه مورد نظر با کیفیت بالاتری در مراجع قضایی ارائه شود.
به طور کلی مرجع صالح برای رسیدگی خیانت در امانت پول دادسراهای محل وقوع جرم می‌باشد. علاوه بر این دادگاه کیفری محل وقوع جرم نیز می‌تواند مرجع ذی‌صلاح مناسبی برای بررسی و تشکیل پرونده چنین جرمی باشد.
شروع یک مشاوره با وکلای حرفه ای موکل یار
مشاوره حقوقی تضمینی متخصص پایه یک دادگستری ارائه مشاوره حقوقی تلفنی آنلاین و تضمینی در موکل یار
مشاوره تلفنی
پاسخگویی 8 صبح الی 8 شب
تنها با یک کلیک با ما تماس بگیرید !
تفاوت قرض دادن پول با به امانت دادن پول
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که می‌توان آن را در چنین مقاله‌ای بررسی کرد، فرق امانت دادن و قرض دادن پول است. این دو موضوع که از نظر ظاهر بسیار به یکدیگر شباهت دارند، در باطن دارای تفاوت‌هایی می‌باشند که آشنایی با آنها می‌تواند بسیار راهگشا باشد. علاوه بر آگاهی، اطلاع از جزئیات این موضوع باعث می‌شود دعوای موجود در این زمینه در مرجع مناسبی بررسی و حل اختلاف صورت بگیرد.
لازمه ایجاد جرم خیانت در امانت موردی به نام مال است. در واقع باید در چنین عملی، شخصی مال خود را به شخص دیگر تحویل دهد. به عنوان مثال خیانت در امانت پول زمانی رخ می‌دهد که شخص نخست، پولی را به شخص دوم صرف‌نظر از نوع آن ارائه دهد. به طور کلی اگر بخواهیم تفاوت میان امانت و قرض را بیان کنیم، اینطور عنوان خواهیم کرد که اگر شخصی پول یا مالی را به شخص دیگر به عنوان امانت دهد و شخص امانتدار حق تصرف در آن را نداشته باشد، چنین تبادلی امانت نام دارد.
حال اگر شما مالی را در اختیار شخصی قرار داده باشید و به وی اجازه استفاده از آن را داده باشید و در نهایت شخص بتواند همان مال یا برابر با ارزش آن را به شما برگرداند، به این کار قرض دادن گفته می‌شود.
در ماده 648 قانون مدنی، قرض به صورت کامل توضیح داده شده است:
قرض عقدی است که به موجب آن احد طرفین مقدار معینی از مال خود را به طرف دیگر تملیک می‌کند که طرف مزبور مثل آن را از حیث مقدار و جنس و وصف رد نماید و در صورت تعذر رد مثل، قیمت یوم‌الرد را بدهد.
همانطور که مشاهده می‌شود امانت و قرض رابطه‌ی نزدیک و تنگاتنگی با هم دارند و همین موضوع باعث می‌شود بسیاری از افراد این دو عنصر را با هم اشتباه بگیرند. اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید، توصیه می‌کنیم حتما از طریق اخذ وکیل، اقدام به ارائه دادخواست خیانت در امانت پول در مراجع ذی‌صلاح نمایید؛ زیرا عدم درخواست مناسب و درست، باعث رد پذیرش و شکست در شکایت می‌شود.
اگر بخواهیم خیلی ساده‌تر در این مورد صحبت کنیم، فرض کنید که شما مبلغ مشخصی مثلا 50 میلیون تومان را به شخص دیگری می‌سپارید و از وی می‌خواهید که آن مبلغ را تا زمانی که شما از سفر برمی‌گردید، به امانت نزد خود نگهداری و مواظبت نماید. به این کار، امانت دادن گفته می‌شود. حال اگر آن شخص این مبلغ را خرج کرده و یا گم نماید، خیانت در امانت پول رخ داده است.
در یکی از پرونده‌های ما، شخصی مبلغ 100 میلیون تومان را به امانت نزد خواهر خود گذاشته بود و در زمانی که درخواست بازپسگیری پول را داشت متوجه شد که خواهر وی آن مقدار پول را به طلا تبدیل کرده و در آن زمان ارزش طلا به کمتر از 100 میلیون تومان رسیده بود. در این پرونده با شکواییه مطرح شده تحت عنوان خیانت در امانت پول توانستیم ضررهای ایجاد شده را جبران کرده و اصل پول را برای موکل خود پس بگیریم.
به این موضوع توجه کنید که اگر در همین مثال گفته شده، ما به جای 100 میلیون تومان امانت داده شده، طلاها را پس بگیریم و بعد از مدتی از این کار پشیمان شویم، نمی‌توانیم به جرم خیانت در امانت از آن شخص شکایت کنیم. چون با دریافت طلا به جای پول خود، بر روی کار آن شخص صحه گذاشته و قبول کرده‌ایم.
حکم خیانت در امانت پول
همانطور که بالاتر نیز گفتیم، طبق مواد قانونی 673 و 674 قانون مجازات اسلامی، مجازاتی برای امین (شخصی که پول را به امانت گرفته) که باعث خرابی جزیی یا نابودی کامل مال شده است در نظر گرفته شده است.
ماده 673 قانون مجازات اسلامی می‌گوید:
هرکس از سفید مُهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق به دست آو‌رده سوء استفاده نماید به شش ماه تا یک سال و شش ماه حبس محکوم خواهد شد.
همچنین در ادامه ماده 674 قانون مجازات اسلامی می‌گوید:
هرگاه اموال منقول یا غیرمنقول یا نوشته‌‌هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای و‌کالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده و بنابراین بوده است که اشیاء مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین آنها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
البته در قانون کاهش حبس مصوب سال 1399، مقدار حبس به حداقل 3 ماه و حداکثر 18 ماه کاهش پیدا کرده است.
قبل از اینکه صحبت در مورد حکم خیانت در امانت پول را به اتمام برسانیم، می‌خواهیم در مورد یکی از بحث برانگیزترین مباحث حقوقی در مورد خیانت در امانت پول نقد صحبت کنیم.
فرض کنید که شما مبلغ 10 میلیون تومان وجه نقد به شکل 100 تراول چک 100 هزارتومانی را نزد ما به امانت گذاشته‌اید و بر اثر سهل انگاری ما، این پول نابود شده است (مثلا در آتش سوزی سوخته است). دادگاه نیز رای داده که ما کل مبلغ را به شما برگردانیم.
در اینجا بحثی که پیش می‌آید این است که آیا این مبلغ باید به همان شکل اولیه به شما بازگردانده شود (100 تراول چک 100 هزار تومانی) یا به هر شکل دیگری نیز می‌تواند به شما پس داده شود؟
در اینجا حقوقدان‌های مختلف نظرات متفاوتی داده‌اند که به صورت کلی می‌توان گفت که ما می‌توانیم این پول را به هر شکلی که مورد توافق طرفین باشد، به صاحب ما برگردانیم. زیرا به صورت منطقی از آنجایی که اسکناس‌ها و تراول چک‌ها هر کدام دارای شماره سریال منحصر به فردی هستند، عملا نمی‌توان همان پول را به صاحب آن عودت داد و در اینجا اصل بر این است که به اندازه همان ارزش باید به شخص بازگردانده شود.
متن شکایت خیانت در امانت پول
با توجه به کیفری بودن موضوع خیانت در امانت، شما باید متن شکواییه مناسب در مورد خیانت در امانت را به دادسرا تسلیم کنید. در بعضی از سایت‌ها به جای شکواییه از دادخواست خیانت در امانت پول نام برده شده است که اصطلاح درستی نیست و اصطلاح درست آن، شکواییه خیانت در امانت است.
نمونه شکواییه خیانت در امانت پول به شرح ذیل می‌باشد.
به: دادسرای عمومی و انقلاب تهران
از: آقای/خانم ………….. فرزند ………….. به نشانی …………..
موضوع: شکواییه خیانت در امانت
شرح
اینجانب در مورخ 1402/02/23 مبلغ 10 میلیون تومان را به عنوان امانت به آقای/خانم ………….. (متهم) تحویل دادم.
قرار بر این شد که ایشان این پول را به امانت نگه دارند و در هر زمانی که من درخواست کردم، آن را به من برگردانند.
اما در مورخ 1402/03/01، زمانی که برای دریافت پول خود به ایشان مراجعه کردم، ایشان مدعی شدند که با پول من طلا خریده اند.
با توجه به اینکه ارزش طلا در حال حاضر کمتر از 10 میلیون تومان است، ایشان مرتکب خیانت در امانت شده اند.
دلایل و مستندات:
- رسید کتبی مبنی بر دریافت 10 میلیون تومان به عنوان امانت
- شهادت شهود
با توجه به مراتب فوق، تقاضای رسیدگی و صدور حکم جلب و تعقیب متهم و الزام ایشان به استرداد 10 میلیون تومان به نفع اینجانب را دارم.
با احترام
همانطور که در شکواییه بالا مشاهده می‌کنید، این شکواییه برای شخصی نوشته شده است که وی 10 میلیون تومان پول نقد را به یکی از دوستان خود به امانت گذاشته و بعدا مشاهده کرده است که وی با آن پول طلا خریده و طلا ارزش کمتری نسبت به پول وی پیدا کرده است.